Waarom vragen ze dat aan mij?… Ik kreeg hulp,… zo bijzonder is het niet,… Ik hoop maar dat ze niks vragen waardoor ik door de mand val,…

Allemaal gedachten die te pas en te onpas door mijn hoofd raasden. Of eigenlijk razen want laten we eerlijk zijn, het is een hardnekkig stemmetje dat dit soort dingen roept.

Elke keer als mij iets werd gevraagd tijdens een vergadering wist ik het zeker; Ik zet mezelf sowieso voor schut met wat ik nu ga zeggen,…. Elke keer dat ik een project moest opleveren, voelde ik aan alles dat het niet genoeg zou zijn. En elke keer als dat dan niet zo was, mijn inbreng zelfs werd gewaardeerd geloofde ik dat ik iedereen wéér voor de gek had gehouden. Ik kan gewoon goed praten,… ze vinden me gewoon aardig…

Nooit kwam het in me op dat ik het gewoon goed had gedaan, laat staan dat ik hardop zou zeggen dat ik iets goed kan, of nog erger; trots zijn of mijn succes vieren… Brrr.

Tussen de 40% en 70% van de mensen ervaart wel eens een vorm van Imposter Syndrome. Dit is de naam dat dit stemmetje in 1978 heeft gekregen van twee artsen, Pauline Clance en Suzanne Imes. Zij gebruikten de term als beschrijving van het gedrag van  hoog presterende mensen waarbij zij hun prestaties internaliseren en daarom bang zijn dat ze als fraudeur worden ontmaskerd. Het gevaar is namelijk dat wanneer je iets intern houdt, het minder echt kan gaan voelen.

Hoe zo’n stemmetje in je hoofd komt, de boodschap die hij brengt en hoe hard hij schreeuwt kan verschillende oorzaken hebben. Je kunt het ontwikkelen tijdens je carrière vanuit een soort perfectionisme, het kan ontstaan tijdens je studie als gevolg van faalangst maar het kan ook al veel eerder zijn ontstaan in je kinderjaren. Hoe het ook is ontstaan, het kan een erg irritant stemmetje zijn met soms zelfs erg vervelende gevolgen.   

Voor mij is het ontstaan door een zaadje dat al vroeg is geplant toen ik nog een kind was. Mijn hoofdgedachte was altijd: “ik ben teveel, ik moet me aanpassen aan de rest.” Vroeger ging dit vooral over rustig doen en niet teveel opvallen, opvallen was niet goed. Dit veranderde van niet willen opvallen naar geen vragen durven stellen en al helemaal niet durven om ideeën te opperen. Voor je het weet luistert iedereen nog 😉

Tijdens mijn carrière verzamelde ik gelukkig mensen om mij heen zodat ik mijn ideeën en vragen voorzichtig via mijn eigen gevonden spokespersons toch de wereld in kon helpen. Dit is uiteindelijk echt het begin van mijn imposter syndrome geweest. Ik ging zo namelijk verder in mijn carrière zonder echt mijn ideeën te ownen. Ik speelde het namelijk altijd via via. Hierdoor creëerde ik een stemmetje van twijfel of ik wel hoorde op de plek waar ik zat en of mijn ideeën wel goed genoeg waren. Ze voelden namelijk niet echt als van mij.

Een groot misverstand rondom imposter syndrome is dat het soms wordt gezien als onzekerheid. Maar niets is minder waar. Onzekerheid komt voort uit falen en angst voor falen. Imposter syndrome komt juist voort uit angst voor succes en de overtuiging dat hun prestaties niet bijzonder zijn. Alsof je het niet verdient. NIET omdat je denkt dat je iets niet kan.

Je kunt erg ver komen met imposter syndrome, zeker door de juiste mensen om je heen te verzamelen. Het wordt pas een probleem als je jezelf beperkingen op legt door teveel te luisteren naar dat stemmetje. Hoe hoger je op de carrière-ladder klimt, hoe groter de kans dat je je op een nieuw terrein bevindt. Het kan hierdoor vaak voelen alsof je het toppunt van je prestaties hebt bereikt, dat kan je bang maken om verder te gaan. Die angst kan je ervan weerhouden nieuwe dingen te proberen die je nog nooit eerder hebt gedaan, omdat je je een ‘fraudeur’ voelt. Daarnaast kan het Impostor syndrome ervoor zorgen dat je niet geniet van waar je hard voor hebt gewerkt. En dat is pas écht zonde!

Het zijn met name minderheden en vrouwen die daar ook de gevolgen van ervaren. Zij hebben hierdoor soms moeite met het gaan naar de volgende stap in hun carrière. Alsof ze zich nog niet voldoende bewezen hebben om die stap te verdienen.

In het imposter syndrome ligt ook vaak een kracht. Deze imposters zijn namelijk vaak perfectionisten, harde werkers, alleskunners en hoog presteerders. Als ze dat stemmetje kunnen loslaten en de belemmerende gedachtes kunnen ombuigen,… You better watch out